Στο Συνέδριο παρευρέθησαν πέραν των 80 συμμετεχόντων, οι οποίοι προέρχονταν από τοπικούς και διεθνείς οργανισμούς, όπως δημόσιες υπηρεσίες, δίκτυα και πλατφόρμες, μη-κυβερνητικούς οργανισμούς, πρεσβείες και ακαδημαϊκά ιδρύματα. Το χαιρετισμό απηύθυνε η Υπουργός Εσωτερικών της Κυπριακής Δημοκρατίας, κα Ελένη Μαύρου, ενώ κατά τη διάρκεια του Συνεδρίου έγιναν παρουσιάσεις, που αφορούσαν σε θέματα μετανάστευσης και ένταξης, από τους ακόλουθους οργανισμούς:
- CARDET-Κύπρος
- Ευρωπαϊκός Οργανισμός Υπεράσπισης των Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων
- Κέντρο Ευρωπαϊκών Σπουδών
- Ευρωπαϊκό Δίκτυο κατά του Ρατσισμού
- Μεσογειακό Ινστιτούτο Μελετών Κοινωνικού Φύλου
- Διεθνής Οργανισμός Μετανάστευσης
- Ελληνικό Εθνικό Δίκτυο του Ιδρύματος Anna Lindh
- Ευρωπαϊκό Δίκτυο Οργανισμών Χορήγησης Ασύλου
- Ύπατη Αρμοστεία Διαπολιτισμικού Διαλόγου και Μετανάστευσης Πορτογαλίας
- VIFIN-Δανία
- KOPIN-Μάλτα
- OXFAM-Ιταλία
Αφού παρουσιάστηκε το σχέδιο δράσης και το όραμα του Μεσογειακού Δικτύου Μετανάστευσης, το Συνέδριο επικεντρώθηκε σε δύο θεματικές ενότητες: η πρώτη αφορούσε στις παρούσες τάσεις της μετανάστευσης στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο, και η δεύτερη στις πρακτικές ένταξης που εφαρμόζονται σε διάφορες χώρες της Ευρωπαϊκής Ένωσης.
Συγκεκριμένα, κατά τη διάρκεια της πρώτης θεματικής ενότητας, οι παρουσιάσεις αναφέρονταν σε θέματα όπως οι σύγχρονες τάσεις της μετανάστευσης στην Ευρώπη και τη Μεσόγειο, ο έλεγχος των συνόρων, ανθρώπινα δικαιώματα, το φαινόμενο του ρατσισμού και ο ρόλος των μη-κυβερνητικών οργανώσεων και των δικτύων στη διαδικασία ένταξης. Κατά τη διάρκεια της δεύτερης θεματικής ενότητας, οργανισμοί προερχόμενοι από χώρες με μακροχρόνια εμπειρία σε ζητήματα μετανάστευσης, όπως η Πορτογαλία, η Ιταλία, η Μάλτα και η Δανία, παρουσίασαν πρακτικές που εφαρμόζουν στις χώρες τους για ένταξη των μεταναστών. Ορισμένες από τις πρακτικές αυτές ήταν οι υπηρεσίες μιας στάσης, η χρήση της τεχνολογίας για την ένταξη, ο ρόλος της εκπαίδευσης στην υποστήριξη της ένταξης και οι διαδικασίες ένταξης για γυναίκες.
Οι παρουσιάσεις στα πλαίσια των δύο θεματικών ενοτήτων προήγαγαν εποικοδομητικό διάλογο, σχετικά με τις κύριες προκλήσεις που αντιμετωπίζει η ΕΕ στους τομείς της μετανάστευσης και της ένταξης. Τέτοιες προκλήσεις είναι η ανάπτυξη κοινού Ευρωπαϊκού πλαισίου μετανάστευσης, το καθεστώς ιθαγένειας των μεταναστών, η αγορά εργασίας και ο ρόλος των μη-κυβερνητικών οργανισμών στην προώθηση της ένταξης σε εθνικό και Ευρωπαϊκό επίπεδο. Παράλληλα, οι συμμετέχοντες συζήτησαν τις προοπτικές του Δικτύου για υποστήριξη της Κυπριακής προεδρίας της Ευρωπαϊκής Ένωσης, παρέχοντας σχετική διαβούλευση και υποστήριξη στα Κυπριακά και Ευρωπαϊκά όργανα λήψης αποφάσεων.
